Wasbare luiers in de kinderopvang: bij Villa Valentijn is het een succes

PREMIUM

Wie bij wasbare luiers nog denkt aan hydrofiele doeken (en wollen overbroekjes) die dicht gespeld worden met veiligheidsspelden of klemmetjes en die met de hand uitgespoeld moeten worden, is blijven hangen in de vorige eeuw. De wasbare luier vandaag de dag is van alle gemakken voorzien: een passend broekje, gemaakt van super zachte stof dat vast te maken is met klittenband, met een inlegvelletje om de meeste viezigheid meteen op te vangen. En de luiers zijn ook nog eens bedrukt met kekke printjes. Het enige ‘ongemak’: je gooit de luier na gebruik niet in de prullenbak maar in de wasmand.

Drempel

De wasbare luier was nog nooit zo gebruiksvriendelijk als nu, maar toch is er een drempel om deze luier te gebruiken. Zeker in de kinderdagopvang, waar er gemiddeld per groep tientallen luiers op een dag gebruikt worden. Annemieke Blansjaar, directeur van Villa Valentijn met vestigingen in Den Haag en Middelburg, trok de stoute schoenen aan en in 2019 werden de wegwerpluiers vervangen voor wasbare bamboeluiers. En daar bleef het niet bij: ook de wegwerpbillendoekjes werden ingeruild voor wasbare doekjes. Annemieke: ‘We gebruiken zoveel mogelijk biologische voedingsmiddelen op onze locaties. Dat strookte niet met de grote berg luierafval die we produceerden. Dat moest duurzamer.’

Reactie medewerkers

Annemieke: ‘Toen ik eind 2018 met het idee speelde om wasbare luiers te gaan gebruiken op onze locaties, heb ik dat eerst besproken met de medewerkers. Ze schrokken allereerst van dit idee. “Daar komt een hoop werk en viezigheid bij kijken, zeker bij poepluiers”, klonk het. Ik heb een presentatie verzorgd, waarbij gedemonstreerd werd hoe de moderne wasbare luier werkt. Toen de medewerkers om waren, heb ik de oudercommissie ingelicht en een brief geschreven aan alle ouders. Die reageerden enthousiast en op 1 maart 2019 hebben we de wegwerpluier verruild voor wasbare luiers.’

Investering

Hoewel de afvalberg enorm afneemt bij het gebruik van wasbare luiers én kinderen over het algemeen eerder zindelijk worden, is daarvoor eerst een flinke investering nodig. Wasbare luiers zijn niet goedkoop: zo’n 50 euro per luier met overbroekje. Een flinke investering dus om over te stappen op wasbare luiers, maar dat is het meer dan waard, vindt Annemieke. ‘Niet alleen scheelt dat enorm veel afval op onze vestigingen, ook worden de kinderen gemiddeld eerder zindelijk dan wanneer zij wegwerpluiers dragen. Een wasbare luier voelt toch wat vochtiger aan, waardoor kinderen eerder uit de luiers willen.’ Daarnaast bespaart Annemieke met de aanschaf van wasbare luiers zo’n 40 tot 45 procent van de kosten in vergelijking met wegwerpluiers.

95 procent draagt wasbare luier

Bijna alle jonge kinderen (95 procent) dragen de wasbare luiers op de kinderdagverblijven van Annemieke. De meesten komen met een wegwerpluier naar het kinderdagverblijf en vanaf de eerste verschoning krijgen ze een wasbare luier om. Wanneer de kinderen van wie de ouders wegwerpluiers gebruiken naar huis gaan, hebben ze weer een wegwerpluier om. Zo’n 5 procent van de kinderen draagt geen wasbare luier op de kinderopvang, bijvoorbeeld vanwege een gevoelige huid die niet goed tegen wasmiddel kan of omdat de ouders het niet willen.

‘Nieuwe normaal’

Michelle Bostelaar is leidinggevende van Villa Valentijn in Middelburg. Als ouder gebruikt zij ook thuis wasbare luiers en ze ziet dat dit op het kinderdagverblijf in Middelburg het ‘nieuwe normaal’ is geworden. Michelle: ‘Ik ervaar het gebruik van wasbare luiers ook niet heel anders dan wegwerpluiers. Bij het verschonen gooi je het inlegdoekje weg, waar het meeste vuil in wordt opgevangen, en de luier stop je in de wasemmer. In deze emmers zitten waszakken, waardoor je zo de hele zak met luiers in de wasmachine kan doen. Dat maakt het voor de pedagogisch medewerkers een stuk gebruiksvriendelijker. Sommigen zijn zo enthousiast dat zij voor hun eigen kinderen ook thuis wasbare luiers gebruiken. En de kinderen vinden het leuk: ze mogen zelf kiezen welk patroontje ze willen op hun luier.’

‘Begin met één of twee wasbare luiers per dag’

Voor kinderopvangorganisaties die twijfelen om over te stappen op wasbare luiers, hebben Annemieke en Michelle de volgende tip: ‘Vervang eerst per dag één of twee wegwerpluiers voor wasbare luiers. Zo kunnen medewerkers én kinderen ervaren hoe dat is. En dat kan al vanaf de jongste baby’s: de wasbare luiers komen in verschillende maten en kunnen gebruikt worden vanaf de geboorte.’

Duurzaamheid

Annemieke is blij dat ze deze duurzame keuze heeft gemaakt, bijna drie jaar geleden. ‘Niet alleen vanwege het milieuaspect, maar ook vanwege de chemicaliën de gebruikt worden in wegwerpluiers en die dus op de huid komen van baby’s en peuters. Kinderen voelen nu eerder dat de luier nat is, dat is misschien iets minder comfortabel, maar het stimuleert de natuurlijke ontwikkeling naar zindelijkheid. We krijgen veel positieve reacties, niet alleen van medewerkers maar ook van ouders. Het is een van de redenen waarom ze voor onze organisatie kiezen.’